Brief aan burgemeester, wethouders en gemeenteraad

Vandaag hebben wij de volgende brief aan de burgemeester, wethouders en raadsleden gestuurd. Deze brief behandelt de neveneffecten die wij gesignaleerd hebben aan de hand van de grootschalige stadsvernieuwing in de wijk:


Geachte burgemeester en raadsleden,

Middels deze brief willen wij u graag onze zorgen bekend maken omtrent de neveneffecten die wij hebben gesignaleerd als gevolg van de stadsvernieuwing in Spoorwijk. Zoals u weet, bevindt onze wijk Spoorwijk zich midden in een traject van stadsvernieuwing. Hier staan wij als bewonersorganisatie positief tegenover. We horen verhalen van Spoorwijkers die erg tevreden zijn met hun nieuwe woning in de wijk. We zien hoe de wijk zienderogen opknapt en hoe mede door de nieuwbouw Spoorwijk een prachtige wijk blijft om te wonen en te leven. We hebben zelfs onlangs nog mogen lezen in de Haagsche Courant hoe op het gebied van stadsvernieuwing, Spoorwijk een voorbeeld is voor Den Haag.

De afgelopen jaren hebben we als bewonersorganisatie echter ontdekt, dat naast alle positieve elementen die de nieuwbouw in onze wijk met zich meebrengt, er helaas ook neveneffecten zijn. Deze neveneffecten lijken door het succes van de stadsvernieuwing in de verborgenheid te raken. Middels deze brief willen wij de door ons gesignaleerde neveneffecten aan u bekend maken zodat u in bepaalde gevallen kunt ingrijpen en in andere gevallen misschien lering kunt trekken in verband met stadsvernieuwingsprojecten in de toekomst.

In Spoorwijk worden, zoals u bekend is, 1300 huurwoningen gesloopt. Hiervoor komen er waarschijnlijk 500 koopwoningen en maar 300 huurwoningen voor in de plaats terug. Dit is een verlies van 1000 huurwoningen en gezinnen die zich geen koopwoning in Spoorwijk kunnen veroorloven en daardoor noodgedwongen moeten vertrekken. Mede hierdoor en door de grote (tijdelijke) terugloop in het aantal inwoners ontstaan er de volgende neveneffecten:

Wij maken ons met de bewoners van Spoorwijk zorgen over:

1. Een (waarschijnlijk onbedoeld) beleid van gemeente Den Haag waardoor een grote groep kansarmen elke tien jaar verplaatst wordt en voor wie er geen blijvend thuis in Den Haag lijkt te zijn. Deze mensen zijn tien jaar geleden vanwege de stadsvernieuwing uit de Schilderswijk naar Spoorwijk gekomen en moeten nu weer verder trekken. Velen van hen verhuizen vanwege de goedkope huurwoningen richting Moerwijk en Bouwlust waardoor zij over tien jaar of eerder waarschijnlijk weer verder moeten verhuizen. Wij vragen ons af of dit een bedoeld beleid van gemeente Den Haag is en / of de raad op de hoogte is van deze voortdurende verplaatsingen als gevolg van de stadsvernieuwing?

2. Een groep ouderen wier hele sociale netwerk zich in de wijk bevond en die nu door de stadsvernieuwing gedwongen is buiten de wijk te verhuizen of eenzaam achter te blijven in Spoorwijk. In beide gevallen dreigen de ouderen hierdoor in een sociaal isolement en eenzaamheid terecht te komen.

3. De vele winkeliers binnen de wijk en aan de Goeverneurlaan die gedurende vele jaren een kwart van de inwoners van de wijk als klandizie moeten missen en daardoor niet of nauwelijks hun hoofd boven water kunnen houden.

In de conceptversie van de case study Den Haag (voor het SecurCity onderzoek uitgevoerd door EURICUR) wordt het effect van de stadsvernieuwing op de winkels aan de Goeverneurlaan ook beschreven. Zij trekken dezelfde conclusie als wij, dat “vanwege de stadsvernieuwing in Spoorwijk er een tijdelijke terugloop (van enkele jaren) aan klandizie is. Het gevolg hiervan is dat sommige winkels gedwongen worden te sluiten. Hierdoor blijven er leegstaande winkelpanden achter, die als gevolg hebben dat het gevoel van veiligheid rond de Goeverneurlaan dalende is” (blz.7).

Als bewonersorganisatie vragen wij ons af welke afspraken er met de winkeliers van de Goeverneurlaan gemaakt zijn omtrent de gevolgen van de stadsvernieuwing, of er een compensatie vanuit de gemeente afgesproken is vanwege de gederfde inkomsten en / of de raad zich bewust is dat stadsvernieuwing deze gevolgen met zich meebrengt waardoor kleine zelfstandigen onbewust de dupe zijn geworden en zelfs failliet gaan.

4. Het feit dat mede door de stadsvernieuwing allerlei sociale voorzieningen, zoals scholen, winkels en wijkcentra in de wijk verloren dreigen te gaan.

5. Het feit dat nieuwe bewoners (nog) geen wijkgevoel en betrokkenheid bij de wijk hebben waardoor een wijk vol van sociale cohesie dreigt af te drijven naar een nieuwbouwwijk met een verhoogde sociale armoede. Is de raad ervan op de hoogte dat tegelijkertijd met deze stadsvernieuwing en de extra inzet van alle partijen inclusief de bewonersorganisatie, de reguliere subsidie van de bewonersorganisatie in Spoorwijk is ingekort vanwege een vermindering van aantal bewoners in de wijk? Als bewonersorganisatie pleiten wij voor een subsidie die gebaseerd is op het aantal bewoners in de periode voor de sloop en in de periode na afsluiting van de nieuwbouw periode. Een subsidie die op deze aantallen gebaseerd is zal de bewonersorganisatie in staat stellen een belangrijk aandeel te leveren aan de leefbaarheid van een wijk in ontwikkeling.

6. De in opkomst zijnde bezuinigingen bij Laak Welzijn vanwege de herverdeling van de welzijnsgelden. Als bewonersorganisatie zien wij dat het werk en de inzet van Welzijn Laak in samenwerking met gemeente Den Haag en vele andere partners in de wijk ervoor zorgt dat deze dreiging van sociale armoede tegen gehouden wordt en dat de sociale cohesie in Spoorwijk een kans krijgt te blijven bestaan. Mede hierdoor lijkt het ons een onmogelijke zet om nu juist te midden van dit project van stadsvernieuwing deze bezuiniging op het gebied van welzijnswerk in Spoorwijk in te voeren.

Het werk van Welzijn Laak in Spoorwijk staat net in de steigers. De wijk zelf staat in de steigers. En wat je opbouwt, moet je niet tegelijkertijd af breken.

Om met een positieve noot te eindigen het volgende;

Als bewonersorganisatie zijn wij van mening dat wij in samenspel met Gemeente Den Haag een duidelijke taak en een verantwoordelijkheid tijdens deze fase van stadsvernieuwing hebben. Mede hierom hebben wij begin 2004 vanuit de bewonersorganisatie ‘commissie Spoorwijk’ geïnitieerd. Commissie Spoorwijk is een maandelijks tot zeswekelijks overleg van managers en professionals in de wijk. Onder andere de directeuren van de beide basisscholen, het welzijnswerk, stichting BOOG, woningbouwcorporatie Vestia, de leefbaarheids coördinator, Politie en andere professionals in de wijk nemen er aan deel.
Het doel van de Commissie Spoorwijk is om met alle professionals in de wijk een integrale aanpak toe te kunnen passen op actuele ontwikkelingen in de wijk.

Onderwerpen die tijdens deze commissievergaderingen besproken worden zijn o.a.: bewonersparticipatie, ouderparticipatie, sociale cohesie, brede buurtschool, het versterken van het wijkgevoel en de betrokkenheid bij de nieuwe wijk. Vanuit deze commissie vergaderingen komen actiepunten die de bewonersorganisatie in samenwerking met de medewerkers van stichting BOOG en eventuele derden ten uitvoer brengt.

Een van de plannen die wij als bewonersorganisatie voor volgend jaar ten uitvoer willen brengen betreft ouderen die noodgedwongen vanwege de stadsvernieuwing de wijk hebben verlaten. Wij willen hen met regelmaat uitnodigen om elkaar te ontmoeten. Het doel van deze ontmoeting zou zijn om het sociale netwerk voor hen in stand te houden en hierdoor te voorkomen dat ze (verder) afglijden in een sociaal isolement.

Daarnaast hebben wij als bewonersorganisatie ook de taak om de nieuwe bewoners welkom te heten en te informeren over de wijk. Wij hebben dit in 2004 gedaan door een boekje met interviews over de wijk te maken en uit te geven en alle nieuwe bewoners te verwelkomen met een welkomstpakket. Ook voor de komende jaren willen wij hiermee verder gaan. Tevens willen we nieuwe initiatieven ontplooien die ervoor zorgen dat deze nieuwe bewoners zich thuis voelen en trots zijn op de wijk. Dit zal de sociale cohesie in de wijk stimuleren en versterken.

Om een initiatief als ‘commissie Spoorwijk’ en de plannen wat de nieuwe bewoners betreft een blijvend karakter te geven, hebben wij als bewonersorganisatie de benodigde steun van Gemeente Den Haag nodig. Hier rekenen wij dan ook op.